Από την έναρξη των ανασκαφών στο Σίσι το 2007, συλλέγονται δείγματα χώματος από όλες τις ανασκαφικές ζώνες για τη διερεύνηση των βιοαρχαιολογικών καταλοίπων, στα οποία συγκαταλέγονται σπόροι, άνθρακας, όστρεα, ψάρια και οστά ζώων. Στόχος αποτελεί η ανάκτηση των δειγμάτων χώματος από όλα τα ανασκαφικά συγκείμενα με συστηματικό τρόπο προκειμένου να γίνει εφικτή η διερεύνηση της χωρικής κατανομής αυτών των κατηγοριών υλικού, η οποία, σε συνδυασμό με άλλα αρχαιολογικά δεδομένα, μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή, τη γεωργία, την οικονομία, το εμπόριο και την κοινωνική οργάνωση καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης και κατοίκησης της θέσης.

Όλα τα βιοαρχαιολογικά δείγματα πέρασαν από νεροκόσκινο (Εικόνα 1) υπό την επίβλεψη του Δρ Quentin Letesson το 2007, της κ. Σταυρούλας Μίχα το 2008 και της Δρ Αλεξάνδρας Λιβάρδα από το 2009 μέχρι το 2016, με τη βοήθεια της κ. Dani DeCarle το 2011. Από το 2017, η κ. Julie-Anne Bouchard-Perron επιβλέπει την επεξεργασία των δειγμάτων στη θέση.

Τα ελαφριά οικοτέχνεργα συλλέγονται σε δύο κόσκινα, τα οποία τοποθετούνται το ένα πάνω από το άλλο. Η σίτα του δεύτερου κόσκινου έχει «μάτι» 0,3 χιλιοστά, ενώ τα βαρύτερα ευρήματα καθώς και τα μικρά ευρήματα συλλέγονται στη σίτα με «μάτι» 1 χιλιοστό. Αυτό διασφαλίζει τη συλλογή πολύ μικρού μεγέθους υλικού, όπως σπόροι αρκετών άγριων φυτών, οι οποίοι συχνά δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι. Όταν στεγνώσουν, τα διαφορετικά είδη καταλοίπων κατανέμονται στους αντίστοιχους ειδικούς.

Επίπλευση στο Σίσι (εικόνα της Β. Ισαακίδου)

Η αρχαιοβοτανική μελετά τα φυτικά μικροκατάλοιπα και περιλαμβάνει τη διαλογή και την αναγνώριση όλων των φυτών και των φυτικών μερών με τη χρήση στερεοσκοπίου και τη βοήθεια σύγχρονων συλλογών αναφοράς και ατλάντων, σύμφωνα με τα καθορισμένα μορφολογικά κριτήρια. Στο Σίσι, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του 2007-2011, συλλέχθηκαν 985 αρχαιοβοτανικά δείγματα, τα οποία κάλυπταν επαρκώς χωρικά τον ανασκαμμένο λόφο του Μπούφου. Η προκαταρκτική επεξεργασία και εξέταση των δειγμάτων κατά τη διάρκεια των περιόδων εργασιών πεδίου υποδεικνύει ότι οι κάτοικοι της Εποχής του Χαλκού χρησιμοποιούσαν ένα μεγάλο εύρος φυτικών πόρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχαιοβοτανικά ευρήματα στη Ζώνη 4, τα οποία βρίσκονται συγκεντρωμένα σε τρεις κύριες περιοχές.

Η πρώτη περιοχή αποτελείται από το  Χώρο 4.9, ο οποίος σχετίζεται με ένα φρεάτιο. Το φρεάτιο αυτό χρησιμοποιούνταν πιθανά ως κελάρι/περιοχή αποθήκευσης κατά την Υστερομινωική περίοδο (ΥΜ ΙΙΙ), σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας διέθεσε ο Δρ Quentin Letesson, υπεύθυνος των ανασκαφών σε αυτή τη ζώνη. Σε αυτή την περιοχή βρέθηκαν κριθάρι, σιτάρι, φακές, μπιζέλια και άλλα λαχανικά καθώς και διάφορα φρούτα και καρποί μαζί με κατάλοιπα ψαριών, οστρέων και οστών ζώων και αρκετά κεραμική σκεύη. Η δεύτερη περιοχή αποτελεί ένα στρώμα καταστροφής στον Χώρο 4.19, ο οποίος επίσης χρονολογείται στην Υστερομινωική περίοδο (πιθανά ΥΜ ΙΒ), όπου βρέθηκε ένα σκεύος γεμάτο με απανθρακωμένα όσπρια. Τέλος, αποκαλύφθηκε μια άλλη, μεγάλου μεγέθους συγκέντρωση οσπρίων σε ένα χώρο που επίσης χρονολογείται στην Υστερομινωική περίοδο, στον Χώρο 4.15. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, η αρχαιοβοτανική μελέτη των καταλοίπων της Ζώνης 4 έχει τεθεί σε προτεραιότητα. Έχει προγραμματιστεί η στενή συνεργασία με τους αρχαιολόγους που εργάζονται στο πεδίο και όλους τους βιοαρχαιολόγους για τις επόμενες περιόδους μελέτης, γεγονός που θα επιτρέψει να γίνουν χρήσιμες παρατηρήσεις σχετικά με το προϊστορικό παρελθόν του Σισίου.

Δρ. Αλεξάνδρα Λιβάρδα

Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ